Vandaag bracht de Universiteit Utrecht onderstaand persbericht uit:
Sinds 1990 zijn er meer dan zestienduizend dode bruinvissen op Noordzeekusten in Europa gevonden. Dat aantal was op het Nederlandse strand het hoogst. Dit blijkt uit een nieuwe internationale studie, uitgevoerd door onderzoekers verbonden aan de Universiteit Utrecht. De onderzoekers ontdekten onder andere dat sinds 2005 een opmerkelijk sterkere stijging van strandingen in met name de zuidelijke Noordzee plaatsvond, terwijl de strandingsaantallen in de noordelijkere delen van de Noordzee nauwelijks veranderden. De bevindingen werden gepubliceerd in het toonaangevende wetenschappelijke tijdschrift Biological Conservation.
De toename komt overeen met een oplopend aantal waarnemingen van levende dieren in deze regio, maar het is niet duidelijk wat de aanhoudende sterke toename van het aantal strandingen heeft veroorzaakt. Achtentwintig jaar aan bruinvis-strandingen van zes strandingsnetwerken uit Schotland, Engeland, België, Nederland, Duitsland en Denemarken werden geanalyseerd.
Impact menselijke activiteit
Onderzoeker en bioloog Lonneke IJsseldijk van de Universiteit Utrecht: “Er bestaat onzekerheid over de mogelijke effecten van de bouw van offshore windparken op zeezoogdieren en hun leefgebied. Daarom heeft Rijkswaterstaat het onderzoeksprogramma ‘Wind op Zee Ecologisch Programma’. Om de negatieve effecten van activiteiten op zee in relatie tot bruinvissen in te kunnen schatten, moeten we een goed beeld hebben van onder andere hun verspreiding, populatie demografie en sterfte. Het is essentieel om te weten waar en wanneer kwetsbare groepen, zoals bijvoorbeeld pasgeboren dieren, voorkomen om de impact van menselijke activiteiten op de bruinvispopulatie te beoordelen, zowel terugwerkend als in de toekomst.”
Unieke internationale analyse
De bruinvis is de meest voorkomende walvissoort in de Noordzee. Aangrenzende landen registreren strandingen in nationale databases, maar een brede internationale analyse was nog niet eerder gedaan. IJsseldijk: “Ons onderzoek heeft aangetoond dat sinds 2005, het gros van de gestrande bruinvissen in Nederland wordt gevonden. Onze studie heeft nieuwe en waardevolle inzichten opgeleverd en is een eerste stap geweest in het vergroten van onze kennis over verspreiding van verschillende leeftijdsklassen, seizoens- en leeftijd specifieke sterfte onder bruinvissen in de Noordzee.”
De onderzoekers bekeken de seizoensvariatie in strandingsaantallen in het Noordzeegebied en vonden verschillen tussen de gebieden. Een verklaring voor deze verschillen werd gezocht in de biologische parameters van de gestrande dieren. Zo ontdekten ze dat meer pasgeboren dieren op Duitse en Deense kusten strandden, terwijl dat juist vooral juveniele mannetjes in Nederland, België en Zuid-Engeland waren.
Waardevolle informatie door strandingen
Bruinvissen zijn één van de kleinere walvissoorten, maar ook nog eens schuw. Dieren leven meestal alleen of in kleine groepen en brengen weinig tijd aan het wateroppervlakte door. Dat maakt het erg moeilijk om populatie data te verzamelen. Onderzoeker en mariene ecoloog Mariel ten Doeschate, verbonden aan het Schotse strandingsnetwerk, vertelt: “Er wordt onderzoek gedaan naar de aantallen en verspreiding van levende dieren, maar dat kan alleen in beperkte periodes. Strandingen daarentegen worden het hele jaar door gemeld en de nationale databases al tientallen jaren goed onderhouden. Gestrande dieren kunnen we bovendien in een leeftijdsklasse plaatsen en ook kan hun geslacht bepaalt; waardevolle informatie die moeilijk te verkrijgen is middels observaties op zee.”
In vervolg onderzoek is het belangrijk om andere gegevens, zoals informatie over gezondheid en ziekte, mee te nemen om onder andere uitspraken te doen over oorzaken van sterfte.
Klik hier voor meer informatie over het strandingsonderzoek van de Universiteit Utrecht of bekijk en rapporteer strandingen via deze website.
Dit onderzoek is een samenwerking tussen: faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht, Scottish Marine Animal Stranding Scheme, UK Cetacean Strandings Investigation Programme, Department of Bioscience of Aarhus University, Institute for Terrestrial and Aquatic Wildlife Research of the University of Veterinary Medicine Hannover, Royal Belgian Institute of Natural Sciences, Naturalis Biodiversity Center, Cetacean Atlas of Denmark, the Globe Institute, the Natural History Museum of Denmark, and the Fisheries and Maritime Museum Denmark.
