Zonnestormen en walvisstrandingen
Zijn zonnestormen die het aardmagnetisch veld verstoren, mogelijk de oorzaak van de massastranding van 29 potvissen op de Noordzeekust in 2016? Volgens een recent verschenen artikel in de International Journey of Astrobiology zou dit zomaar een verklaring kunnen zijn.
Strandingen
Jaarlijks stranden er wereldwijd honderden walvissen, dolfijnen en bruinvissen. De oorzaken van deze strandingen zijn uiteenlopend. Langs de Nederlandse kust ziet SOS Dolfijn doorgaans dat levend gestrande dolfijnen en bruinvissen ernstig ziek of verwond zijn. Andere oorzaken wereldwijd zijn bijvoorbeeld harde wind en een stormachtige zee die de dieren dichter op de kust drijft. Of het volgen van één of meerdere zieke groepsgenoten het strand op. Dit laatste wordt vaak gezien bij Grienden, die leven in grote sociale families. Wanneer één van de dieren van de groep (vaak de leider) in de problemen raakt en richting het strand zwemt, volgt de rest van de groep, waardoor vaak een groot aantal dieren van de groep strandt.
29 Potvissen op het strand
In de periode tussen 8 januari en 25 februari 2016 spoelden er in totaal maar liefst 30 jonge mannelijke potvissen aan op de kust van Duitsland, Nederland, Frankrijk en Engeland. In de namiddag van 12 januari 2016 kwam er bij SOS Dolfijn een melding binnen dat er walvissen zouden zijn gestrand op het strand van Texel. Collega’s van Ecomare op Texel gingen met spoed ter plaatse en meldde SOS Dolfijn dat er maar liefst 5 levende potvissen waren aangespoeld. Direct is een team van experts van SOS Dolfijn ter plaatse gegaan. Hulp was echter niet mogelijk. Bij aankomst waren twee van de vijf dieren al aan de stranding bezweken. De andere drie potvissen van ruim 10 meter lang lagen te rollen in de branding. De stormachtige weersomstandigheden en zandbanken maakten benadering vanaf de wal nog vanuit zee onmogelijk. De potvissen hadden door de stranding ernstige verwondingen over de gehele huid opgelopen en overleden later in de nacht.
Autopsie
Op in totaal 22 van de 29 gestrande potvissen is autopsie gedaan. In sommige van de dieren werd plastic afval gevonden, maar de hoeveelheid was op dat moment niet fataal voor het dier geweest. Sterker nog, onderzoekers vonden dat de jonge potvismannen allen in goede en gezonde conditie verkeerden. Ook werden voedselresten aangetroffen waaruit bleek dat sommige potvissen recentelijk nog gegeten hadden.
Navigeren
Potvissen zijn bij de geboorte zo’n 3 tot ruim 4 meter groot. Een volwassen potvis kan wel ruim 18 meter lang worden. Potvissen voeden zich met inktvissen en zoeken deze op soms wel 3 km diepte! In de “puberteit” wanneer potvismannetjes tussen de 10 en 15 jaar oud zijn, trekken de mannen het voedsel achterna richting het Noorden. De vrouwtjespotvissen en jongere dieren blijven in het zuiden achter. Tijdens deze tocht naar het noorden passeren de jonge potvissen soms de westkant van Ierland en het Verenigd Koninkrijk en volgen dit pad op de reis terug ook weer. Veel diersoorten zoals vissen, vogels en schildpadden, maken tijdens dergelijke lange migratietochten gebruik van het aardmagnetisch veld om te navigeren. Het aardmagnetisch veld is ook de basis van kompassen waar bijvoorbeeld de scheepvaart gebruik van maakt.
Storingen
Zonnestormen zorgen bijvoorbeeld voor het prachtige Noorderlicht. Maar tijdens deze zonnestormen kunnen er ook storingen optreden in navigatie- en communicatiesystemen. Zo kan het kompas en andere GPS-systemen tijdelijk uitvallen of satellietbeelden tijdelijk storen. Ook is bewezen dat de zonnestormen effect kunnen hebben op de navigatie van sommige vogels en andere diersoorten. Vlak voor de start van de periode waarin de 29 potvissen vorig jaar strandde, zijn een aantal zonnestormen waargenomen. Of deze zonnestormen daadwerkelijk de veroorzaker zijn geweest voor het uit koers raken en stranden van de 29 potvissen is niet duidelijk. Hoewel Duitse onderzoekers vermoeden dat de strandingen van deze dieren mogelijk in relatie hebben gestaan met, blijft het moeilijk te bewijzen of zonnestormen de daadwerkelijke oorzaak zijn geweest, aldus de Duitse onderzoekers. Het is aannemelijk dat een combinatie van factoren een rol heeft gespeelt.
IFAW en NASA
Sinds dit jaar is er voor het eerst een samenwerkingsverband tussen de NASA (National Aeronautics and Space Administration), het IFAW (International Fund for Animal Welfare) en BOEM (Bureau of Ocean Energy Management) om onderzoek te doen naar de theorie dat zonnestormen gelinkt kunnen worden aan walvisstrandingen. Het IFAW team is in Amerika expert op het gebied van walvishulp. De honderden strandingen in het werkgebied van IFAW worden vergeleken met de data van NASA om te beoordelen of er verband is. Het is de bedoeling dat het onderzoek eind 2017 wordt afgerond.
Eerste bevindingen onderzoek
De eerste resultaten van het gezamenlijke onderzoek tussen NASA, IFAW en BOEM tonen geen harde bewijzen dat zonnestormen een primaire oorzaak zijn voor de walvisstrandingen. Het is vaak een mix van omstandigheden waarbij zonnestormen een bijdragende factor kunnen zijn die de stranding veroorzaakt. Het onderzoek gaat door en andere wetenschappers is verzocht deel te nemen en hun data te delen, zodat er mogelijk meer inzicht gaat komen waarom walvissen soms stranden. Wanneer dit inzicht er is kan hulp sneller op gang komen en eventueel zelfs een stranding in de toekomst worden voorkomen.
Webwinkel
In de webwinkel van SOS Dolfijn kun je diverse leuke, originele
producten kopen zoals boeken, sieraden, mokken, paraplu's en meer.
Steun met jouw aankopen het werk van SOS Dolfijn
Verlanglijstje
Help SOS Dolfijn met het vinden van de volgende producten:
Loodgordels
Boekenbonnen
Sokken
Nieuws
Levende witsnuitdolfijn Kijkduin
07-08-2019: Een witsnuitdolfijn is aangespoeld bij Kijkduin. Het dier overleed kort daarna. Lees meer
Bruinviskalf gestrand op Ameland
07-08-2019: Op het strand van Ameland is een bruinviskalf aangespoeld en door omstanders terug in zee gezet. Lees meer
Schotse dolfijnen bezoeken Nederland
24-07-2019: Een groep van 10-20 tuimelaar dolfijnen werd waargenomen voor de Nederlandse kust. Uniek! Lees meer
Spreekbeurt
houden?
Van plan om binnenkort een spreekbeurt te houden over dolfijnen, bruinvissen of andere walvissen in de Noordzee?
Sitemap
