Bedreigingen

golven

Bedreigingen

Er zijn helaas veel gevaren voor walvissen wereldwijd, zo ook in de Noordzee. Veel hiervan komen door mensen. Lees de poster en zie meer uitleg hieronder!

plaat gevaren

Klimaatverandering
De hele wereld heeft te maken met toenemende hoeveelheden CO2 in de atmosfeer. Dit heeft verschillende gevolgen, waaronder klimaatsverandering en het opwarmen van de zeeën. Diverse effecten zijn al waargenomen, waaronder veranderingen in de verspreiding van verschillende zeedieren en de timing van levenscycli in de oceanen. Gevolgen zijn er ook voor walvisachtigen in de Noordzee. Te zien is dat walvisachtigen in een aantal opzichten (waaronder voedsel en verspreiding) temperatuurafhankelijk zijn.  Veel baleinwalvissen zoeken warmere wateren op voor het krijgen van kalfjes, maar de koudere wateren op andere momenten. 

Dit betekent dat als het klimaat verandert en de zee opwarmt, er grote (permanente) veranderingen in de complexe ecosystemen van de Noordzee kunnen zijn. Zo zou het voedselweb kunnen veranderen, waardoor de beschikbaarheid van voedsel wordt aangetast. Vissoorten (zoals zandaal, haring, wijting, ansjovis) waar sommige walvissensoorten (als bruinvissen en bultruggen) op jagen, vertrekken naar gewenste koudere wateren als de zee te veel opwarmt. Elke vissoort heeft een eigen optimale groeitemperatuur, die dus flink verstoord kan worden door klimaatverandering. Ook vissoorten die beter bestand zijn tegen warmer water (zoals markreel, sardines en kabeljauw) zullen al snel moeten vertrekken. Walvissen zullen dan ook gedwongen worden om naar deze gebieden te verhuizen. Dit kan vervolgens ook invloed hebben op migratieroutes van trekkende walvissen. 

Vervuiling
Ook hebben walvisachtigen wereldwijd te maken met de ernstige vervuiling van oceanen door afval en chemische verontreiniging. Deze dieren zien afval soms aan voor eten, waardoor het spijsverteringsysteem geblokkeerd of beschadigd kan raken. Dit leidt dan vaak tot verhongering met dodelijke gevolgen. Daarnaast raken vele walvissen verstrikt in ronddwalend afval zoals visnetten en plastic. Verder zijn de gevolgen van chemische verontreiniging steeds beter merkbaar, zo ook in de Noordzee. Verontreinigde stoffen komen in vis terecht waarna het zich opstapelt bovenin de voedselketen bij de walvissen. Ophoping van deze stoffen in het systeem kan bij walvissen leiden tot een onderdrukking van het afweersysteem en verlaging van het voortplantingssucces. Via de moedermelk kunnen de verontreinigde stoffen bovendien weer worden doorgeven op het nageslacht. Zo worden er bijvoorbeeld hoge waardes van PCB’s gevonden in bruinvissen en andere walvissoorten. PCB (polychloorbifenyl) werd veel gebruikt als onder andere weekmakers, maar is sinds de jaren ‘80 verboden door de schadelijkheid. Helaas komt deze stof nog steeds in het milieu terecht omdat het zeer moeilijk afbreekbaar is. 

Geluidsverstoring
Een ander actueel en wereldwijd probleem is de grote mate van geluidsverstoring in zee. In het Nederlandse deel van de Noordzee gaat de zorg hierom met name uit naar impulsief onderwatergeluid (zoals bij het heien van palen voor de opstelling van windmolens op zee, seismisch onderzoek, explosies onder water, scheepsvaart en sonar operaties van de marine). Bruinvissen hebben een uitermate goed gehoor en zijn afhankelijk van geluid bij het opsporen van prooidieren, communicatie en navigatie. Doordat de mens zo de communicatie van walvissen verstoort, hebben walvissen meer kans om gedesoriënteerd te raken of te stranden. 

Sonic Sea is een met Emmy bekroonde documentaire over de gevaren van geluidsverstoring en de effecten ervan op walvissen. Collega-organisatie IFAW hielp mee aan de totstandkoming van deze documentaire. De trailer bekijk je hieronder.

Bijvangst en overbevissing
Bijvangst in vistuig wordt gezien als de grootste bedreiging voor de bruinvis. Veel van de aangespoelde/gestrande bruinvissen in Nederland blijken door verdrinking in visnetten te zijn overleden. Wereldwijd zijn passieve tuigen (staand want netten) de voornaamste 'boosdoeners'. Deze onbedoelde bijvangst is een bedreiging voor het in stand houden van de bruinvispopulatie. Door ontwikkelende technologieën wordt er op steeds grotere schaal gevist. Onze oceanen worden letterlijk leeggevist. Wanneer er meer vis weggehaald wordt dan dat er op natuurlijke wijze nieuw bij komt, noemen we dit ‘overbevissing’. Hierdoor worden de vistanden steeds lager en kunnen walvissen hun prooien minder goed en voldoende vinden. 

Bescherming van bruinvissen?
Bruinvissen in Nederland zijn op Europees niveau wettelijk beschermd volgens de Europese Habitatrichtlijn, Bijlagen II en IV en ASCOBANS (the Agreement on the Conservation of Small Cetaceans of the Baltic and North Seas) en nationaal volgens de Wet Natuurbescherming. In de Noordzee leven naar schatting 230.000 bruinvissen. Ondanks deze grote dieren aantallen zijn de bedreigingen en de mate van bijvangst zo omvangrijk dat we ons ernstig zorgen moeten maken over de bruinvis in de Noordzee.

Help ons redden!

Elke dag staat ons team klaar voor dieren in nood. Om ze hulp te blijven bieden ben jij een onmisbare schakel. Want alleen met jouw steun kunnen wij ons werk blijven doen.

 

 Doneren

 

Nieuws

 
 

Realisatie Waddenbelevenis volop gaande

21-02-2024: Komende maanden wordt er hard gewerkt aan de realisatie van de Waddenbelevenis. Een uitbreiding van SOS Dolfijn op en samen met Dierenpark Hoenderdaell. 

Lees meer

 
 

Gift van Wildlife Fund

12-02-2024: Als stichting is SOS Dolfijn afhankelijk van giften en donaties. Om in 2024 medische zorg te kunnen bieden aan dieren in nood heeft het Wildlife Fund een prachtige donatie toegezegd.  

Lees meer

 
 

Bruinvis in nood bij Lauwersoog

30-12-2023: Bij Lauwersoog is een zieke bruinvis aangetroffen. Het mannetjesdier is op tijd gevonden en opgehaald en opgevangen bij en door SOS Dolfijn

Lees meer

 

 

 

Vrienden van SOS Dolfijn